MIT dilbilimcilerinden Noam Chomsky akademiye dair kötü ne varsa hepsini temsil ediyor. Çok ciddi düşmanımdı. (...) Hoşgörüsüz tavrını, entelektüel kirli numaralar dediğim tavrını sevmiyorum. Chomsky dilbilimin büyük kahramanıydı. Onun dil görüşüne göre konunun özü sözdizim. Dilbilim sadece sözdizim araştırması. Chomsky'nin dilin ''derin yapısı'' fikriyle dile yaklaşılmalı. Chomsky'nin derin yapıdan bahsetmekteki kurnazlığının bir kısmı, herkesin onun söylediğinden başka bir anlama geldiğini sandığı bu muhteşem kelimeleri kullanmaktı.
Chomsky ''derin yapı'' derken cümlenin yüzeydeki yapısına -isim, eylem, vb- bakmak zorunda olmadığımızı kastediyordu. Ama akılcı her insanın ''derin yapı'' sözünden anladığı şeyi kastetmemişti. Derin yapının, cümlenin arkasındaki fikirler olduğunu sanırsınız. Ama Chomsky insanları anlam üzerinde çalışmaktan vazgeçirdi.
Bu dünyanın yeterince dışında olduğumdan; söylenebilir, bağırabilir ve anlamın dilin özü olduğunu söyleyebilirdim. Bahsettiği her hususu irdeledim ve hepsiyle dalga geçtim. Olay bir hedefti, ama arkasında ondan başka kimseyi dinlemeyen akademik yobaz kadrosu vardı.
Onunla altmışların sonunda yaşayabileceğimiz tartışmalara bir örnek. ''John kitapları sever.'' cümlesi, John'un okumayı sevdiği anlamına gelir. Ama Chomsky ''Oh yo!'' diyebilir, ''John'un kitaplarla bir sevgi ilişkisi var, ama okumaktan hoşlanmayabilir.''
Dilbilim anlayışının ilgilendiği şeyin bir parçası, anlamı anlamaktır: mutlak doğru olabileceğini varsaydığınız şey, muhtemelen doğru şey. Buna çıkarım diyorum. Ama Chomsky şöyle diyecektir: ''Hayır çıkarımın dille hiçbir ilgisi yok. O hafızayla ilgili, hafızanın da dille hiçbir ilgisi yok.''
Bu yorum tamamıyla saçma. Burada dilin psikolojisi söz konusudur. Anlam, çıkarım ve hafıza dilin çok derin bir kısmıdır. Chomsky en önemli kitabı ''Söz Dizim Kuramının Hususları''nda açık açık hafızanın dilin bir parçası olmadığını, dilin soyutta çalışılması gerektiğini ifade etmektedir. Chomsky için dil şekilsel bir çalışmadır.
(...)
Chomsky'nin görüşüne göre zihin örgütlenmiş belli ilkelere göre hareket etmelidir, yoksa Chomsky üzerinde çalışmak istemeyecektir. Bu görüşü paylaşmıyorum. Zihin üzerinde çalışıyorum ve karşıma ne çıkarsa kabulüm. Hepsi çamur olsun, tamam, eğer buysa sorun yok. Zihnin bilimsel olmasını isteyen pek çok bilim insanı var. Eğer bilimsel yani düzgün ve matematiksel değilse zihinle uğraşmak istemiyorlar.
Chomsky ''derin yapı'' derken cümlenin yüzeydeki yapısına -isim, eylem, vb- bakmak zorunda olmadığımızı kastediyordu. Ama akılcı her insanın ''derin yapı'' sözünden anladığı şeyi kastetmemişti. Derin yapının, cümlenin arkasındaki fikirler olduğunu sanırsınız. Ama Chomsky insanları anlam üzerinde çalışmaktan vazgeçirdi.
Bu dünyanın yeterince dışında olduğumdan; söylenebilir, bağırabilir ve anlamın dilin özü olduğunu söyleyebilirdim. Bahsettiği her hususu irdeledim ve hepsiyle dalga geçtim. Olay bir hedefti, ama arkasında ondan başka kimseyi dinlemeyen akademik yobaz kadrosu vardı.
Onunla altmışların sonunda yaşayabileceğimiz tartışmalara bir örnek. ''John kitapları sever.'' cümlesi, John'un okumayı sevdiği anlamına gelir. Ama Chomsky ''Oh yo!'' diyebilir, ''John'un kitaplarla bir sevgi ilişkisi var, ama okumaktan hoşlanmayabilir.''
Dilbilim anlayışının ilgilendiği şeyin bir parçası, anlamı anlamaktır: mutlak doğru olabileceğini varsaydığınız şey, muhtemelen doğru şey. Buna çıkarım diyorum. Ama Chomsky şöyle diyecektir: ''Hayır çıkarımın dille hiçbir ilgisi yok. O hafızayla ilgili, hafızanın da dille hiçbir ilgisi yok.''
Bu yorum tamamıyla saçma. Burada dilin psikolojisi söz konusudur. Anlam, çıkarım ve hafıza dilin çok derin bir kısmıdır. Chomsky en önemli kitabı ''Söz Dizim Kuramının Hususları''nda açık açık hafızanın dilin bir parçası olmadığını, dilin soyutta çalışılması gerektiğini ifade etmektedir. Chomsky için dil şekilsel bir çalışmadır.
(...)
Chomsky'nin görüşüne göre zihin örgütlenmiş belli ilkelere göre hareket etmelidir, yoksa Chomsky üzerinde çalışmak istemeyecektir. Bu görüşü paylaşmıyorum. Zihin üzerinde çalışıyorum ve karşıma ne çıkarsa kabulüm. Hepsi çamur olsun, tamam, eğer buysa sorun yok. Zihnin bilimsel olmasını isteyen pek çok bilim insanı var. Eğer bilimsel yani düzgün ve matematiksel değilse zihinle uğraşmak istemiyorlar.
Kaynak: Üçüncü Kültür
Roger Schank: Bilgisayar bilimcisi - Bilişsel Psikolog
Yorumlar
Yorum Gönder